Như vầy
tôi nghe.
Một thời
Thế Tôn ở Savatthi (Xá-vệ), tại Jetavana (Kỳ-đà Lâm), vườn ông Anathapindika
(Cấp Cô Ðộc). Lúc bấy giờ, Tôn giả Sariputta (Xá-lợi-phất) gọi các Tỷ-kheo:
"Này các Tỷ-kheo".--"Hiền giả", các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Tôn
giả Sariputta. Tôn giả Sariputta nói như sau:
-- Chư
Hiền, chánh tri kiến, chánh tri kiến, được gọi là như vậy. Chư Hiền, cho đến
như thế nào, một Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng
tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này?
-- Chúng
tôi từ xa đến để được hiểu ý nghĩa lời nói ấy từ Tôn giả Sariputta. Thật lành
thay, nếu Tôn giả Sariputta giảng cho ý nghĩa lời nói ấy. Sau khi nghe Tôn giả
Sariputta, các Tỷ-kheo sẽ thọ trì.
-- Chư
Hiền, vậy hãy nghe, hãy khéo tác ý. Ta sẽ giảng.
-- Thưa
vâng, Hiền giả! - Các Tỷ-kheo vâng đáp Tôn giả Sariputta.
Tôn giả
Sariputta nói như sau:
(Thiện và bất thiện)
-- Chư
Hiền, khi Thánh đệ tử tuệ tri được bất thiện và tuệ tri được căn bổn bất thiện,
tuệ tri được thiện và tuệ tri được căn bổn thiện, chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử
có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành
tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là bất thiện, thế nào là căn bổn bất thiện, thế nào là thiện, thế
nào là căn bổn thiện? Chư Hiền, sát sanh là bất thiện, lấy của không cho là bất
thiện, tà hạnh trong các dục là bất thiện, nói láo là bất thiện, nói hai lưỡi
là bất thiện, ác khẩu là bất thiện, nói phù phiếm là bất thiện, tham dục là bất
thiện, sân là bất thiện, tà kiến là bất thiện. Chư Hiền, như vậy gọi là bất thiện.
Và chư
Hiền, thế nào là căn bổn bất thiện? Tham là căn bổn bất thiện, sân là căn bổn
bất thiện, si là căn bổn bất thiện. Chư Hiền, như vậy gọi là căn bổn bất thiện.
Và này
chư Hiền, thế nào là thiện? Từ bỏ sát sanh là thiện, từ bỏ lấy của không cho là
thiện, từ bỏ tà hạnh trong các dục là thiện, từ bỏ nói láo là thiện, từ bỏ nói
hai lưỡi là thiện, từ bỏ ác khẩu là thiện, từ bỏ nói phù phiếm là thiện, không
tham dục là thiện, không sân là thiện, chánh tri kiến là thiện. Chư Hiền, như
vậy gọi là thiện.
Chư
Hiền, thế nào là căn bổn thiện? Không tham là căn bổn thiện, không sân là căn
bổn thiện, không si là căn bổn thiện. Chư Hiền, như vậy gọi là căn bổn thiện.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri bất thiện như vậy, tuệ tri căn bổn bất thiện
như vậy, tuệ tri thiện như vậy, tuệ tri căn bổn thiện như vậy, khi ấy, vị ấy
đoạn trừ tất cả tham tùy miên, tẩy sạch sân tùy miên, nhổ tận gốc kiến mạn tùy
miên "Tôi là", đoạn trừ vô minh, khiến minh khởi lên, diệt tận khổ
đau ngay trong hiện tại. Chư Hiền, như vậy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có
tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này.
(Thức ăn)
-- Lành
thay, Hiền giả!
Các
Tỷ-kheo ấy, sau khi hoan hỷ, tín thọ lời nói Tôn giả Sariputta và hỏi thêm Tôn
giả Sariputta câu hỏi như sau:
- Này
Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác, nhờ pháp môn này vị Thánh đệ tử có chánh
tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu
pháp này?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thức ăn, tuệ tri tập
khởi của thức ăn, tuệ tri đoạn diệt của thức ăn, và tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của thức ăn, chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri
kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là thức ăn, thế nào là tập khởi của thức ăn, thế nào là đoạn diệt
của thức ăn, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của thức ăn? Chư Hiền, có
bốn loại thức ăn này, khiến các loài chúng sanh đã sanh được an trú hay các
loài hữu tình sẽ sanh được hỗ trợ cho sanh. Thế nào là bốn? Ðoàn thực, loại thô
hay loại tế, xúc thực là thứ hai, tư niệm thực là thứ ba, thức thực là thứ tư.
Từ tập khởi của ái có tập khởi của thức ăn, từ đoạn diệt của ái có đoạn diệt
của thức ăn. Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của thức
ăn, tức là: Chánh Tri kiến, Chánh Tư duy, Chánh Ngữ, Chánh Nghiệp, Chánh Mạng,
Chánh Tinh tấn, Chánh Niệm, Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thức ăn như vậy, tuệ tri tập khởi của thức ăn
như vậy, tuệ tri đoạn diệt của thức ăn như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của thức ăn như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên, tẩy sạch
sân tùy miên, nhổ tận gốc kiến mạn tùy miên "Tôi là", đoạn trừ vô
minh, khiến minh khởi lên, diệt tận khổ đau ngay trong hiện tại. Chư Hiền, như
vậy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp
tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này.
(Tứ diệu đế)
-- Lành
thay, Hiền giả!
Các
Tỷ-kheo ấy, sau khi hoan hỷ, tín thọ lời nói Tôn giả Sariputta liền hỏi thêm
Tôn giả Sariputta câu hỏi như sau:
-- Này
Hiền giả, có pháp môn nào khác, nhờ pháp môn này Thánh đệ tử có chánh tri kiến,
có tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri Khổ, tuệ tri Tập khởi
của khổ, tuệ tri Ðoạn diệt của khổ, tuệ tri Con Ðường đưa đến đoạn diệt của
khổ, chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có
lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là Khổ, thế nào là Tập khởi của khổ, thế nào là Ðoạn diệt của
khổ, thế nào là Con Ðường đưa đến đoạn diệt của khổ? Sanh là khổ, già là khổ,
bệnh là khổ, chết là khổ, sầu bi khổ ưu não là khổ, cầu không được là khổ, tóm
lại năm thủ uẩn là khổ. Chư Hiền, như vậy gọi là Khổ.
Chư
Hiền, thế nào là Tập khởi của khổ? Chính là ái đưa đến tái sanh, cùng khởi hỷ
dục và tham hướng đến tái sanh, cùng khởi hỷ dục và tham, tìm cầu hỷ lạc chỗ
này chỗ kia, tức là dục ái, hữu ái, phi hữu ái. Chư Hiền, như vậy gọi là Tập
khởi của khổ.
Chư Hiền,
thế nào là Ðoạn diệt của khổ? Ðó là sự đoạn diệt, ly tham, không có dư tàn, sự
quăng bỏ, sự từ bỏ, sự giải thoát, sự vô chấp khát ái ấy.
Chư
Hiền, thế nào là Con Ðường đưa đến đoạn diệt của khổ? Chính là Thánh Ðạo Tám
Ngành đưa đến khổ diệt, tức là Chánh tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri Khổ như vậy, tuệ tri Tập khởi của khổ như
vậy, tuệ tri Ðoạn diệt của khổ như vậy, tuệ tri con Ðường đưa đến đoạn diệt của
khổ như vậy, khi ấy vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên, tẩy sạch sân tùy
miên,... (như trên)... và thành tựu diệu pháp này.
(Già và chết)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác, nhờ
pháp môn này Thánh đệ tử... (như trên)... thành tựu diệu pháp này?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri già chết, tuệ tri tập
khởi của già chết, tuệ tri đoạn diệt của già chết, tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của già chết, chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến,... (như
trên)... và thành tựu diệu pháp này.
Chư Hiền,
thế nào là già chết, thế nào là tập khởi của già chết, thế nào là đoạn diệt của
già chết, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của già chết? Thuộc bất kỳ hữu
tình giới nào, trong từng mỗi loại hữu tình, sự già cả, suy lão, rụng răng, tóc
bạc da nhăn, tuổi thọ ngày một hao mòn, bại hoại các căn; chư Hiền, như vậy gọi
là già. Chư Hiền thế nào là chết? Thuộc bất kỳ hữu tình giới nào trong từng mỗi
loại hữu tình, sự mệnh một, từ trần, hủy hoại, hoại diệt, tử biệt, mệnh chung,
hủy hoại các uẩn, vất bỏ hình hài; chư Hiền, như vậy gọi là chết. Già như vậy
và chết như vậy, chư Hiền, như vậy gọi là già chết. Từ sự tập khởi của sanh, có
sự tập khởi của già chết, từ sự đoạn diệt của sanh, có sự đoạn diệt của già
chết. Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của già chết, tức
là: Chánh Tri kiến... (như trên)... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri già chết như vậy, tuệ tri tập khởi của già
chết như vậy, tuệ tri đoạn diệt của già chết như vậy, tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của già chết như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên,
tẩy sạch sân tùy miên... (như trên)..., và thành tựu diệu pháp này.
(Sanh)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri sanh, tuệ tri tập khởi
của sanh, tuệ tri đoạn diệt của sanh, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
sanh, chư Hiền, khi ấy vị Thánh đệ tử có chánh tri kiến... (như trên)... và
thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là sanh, thế nào là tập khởi của sanh, thế nào là đoạn diệt của
sanh, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của sanh? Thuộc bất kỳ hữu tình
giới nào trong từng mỗi loại hữu tình, sự sanh, hiện khởi, xuất hiện, hiện
diện, hiện hành các uẩn, tụ đắc các xứ; Chư Hiền, như vậy gọi là sanh. Từ sự
tập khởi của hữu có sự tập khởi của sanh, từ sự đoạn diệt của hữu, có sự đoạn
diệt của sanh, và Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của
sanh, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri được sanh như vậy, tuệ tri được tập khởi của
sanh như vậy, tuệ tri được đoạn diệt của sanh như vậy, tuệ tri được con đường
đưa đến đoạn diệt của sanh như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy
miên... (như trên)... như vậy... (như trên)... và thành tựu diệu pháp này.
(Hữu)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri hữu, tuệ tri tập khởi
của hữu, tuệ tri đoạn diệt của hữu, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
hữu, chư Hiền, khi ấy vị Thánh đệ tử có chánh tri kiến... (như trên)... và
thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là hữu, thế nào là tập khởi của hữu, thế nào là đoạn diệt của
hữu, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của hữu? Chư Hiền, có ba hữu này:
dục hữu, sắc hữu, vô sắc hữu. Từ tập khởi của thủ, có tập khởi của hữu; từ đoạn
diệt của thủ có đoạn diệt của hữu và Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa
đến đoạn diệt của hữu, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri hữu như vậy, tuệ tri tập khởi của hữu như
vậy, tuệ tri đoạn diệt của hữu như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
hữu như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu diệu
pháp này.
(Thủ)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri tập khởi của thủ, tuệ
tri đoạn diệt của thủ, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của thủ, khi ấy
Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là thủ, thế nào là tập khởi của thủ, thế nào là đoạn diệt của
thủ, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của thủ? Chư Hiền, có bốn thủ này:
dục thủ, kiến thủ, giới cấm thủ, ngã luận thủ. Từ tập khởi của ái, có tập khởi
của thủ; từ đoạn diệt của ái, có đoạn diệt của thủ; và Thánh Ðạo Tám Ngành này
là con đường đưa đến đoạn diệt của thủ, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thủ như vậy, tuệ tri tập khởi của thủ như
vậy, tuệ tri đoạn diệt của thủ như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
thủ như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên và thành tựu diệu pháp
này.
(Ái)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền khi nào Thánh đệ tử tuệ tri ái, tuệ tri tập khởi của
ái, tuệ tri đoạn diệt của ái, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của ái, khi
ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là ái, thế nào là tập khởi của ái, thế nào là đoạn diệt của ái,
thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của ái? Chư Hiền, có sáu loại ái này:
sắc ái, thanh ái, hương ái, vị ái, xúc ái, pháp ái. Từ tập khởi của thọ, có tập
của ái, từ đoạn diệt của thọ, có đoạn diệt của ái, và Thánh Ðạo Tám Ngành này
là con đường đưa đến đoạn diệt của ái, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri ái như vậy, tuệ tri tập khởi của ái như vậy,
tuệ tri đoạn diệt của ái như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của ái
như vậy, khi ấy, vị ấy, đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu diệu
pháp.
(Thọ)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thọ, tuệ tri tập khởi
của thọ, tuệ tri đoạn diệt của thọ, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
thọ, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là thọ, thế nào là tập khởi của thọ, thế nào là đoạn diệt của
thọ, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của thọ? Chư Hiền, có sáu loại thọ
này: thọ do nhãn xúc sanh, thọ do nhĩ xúc sanh, thọ do tỷ xúc sanh, thọ do
thiệt xúc sanh, thọ do thân xúc sanh, thọ do ý xúc sanh. Từ tập khởi của xúc,
có tập khởi của thọ; từ đoạn diệt của xúc, có đoạn diệt của thọ; và Thánh Ðạo
Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của thọ, tức là: Chánh Tri kiến...
Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thọ như vậy, tuệ tri tập khởi của thọ như
vậy, tuệ tri đoạn diệt của thọ như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
thọ như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu diệu
pháp này.
(Xúc)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri xúc, tuệ tri tập khởi
của xúc, tuệ tri đoạn diệt của xúc, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
xúc, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là xúc, thế nào là tập khởi của xúc, thế nào là đoạn diệt của xúc,
thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của xúc? Chư Hiền, có sau loại xúc này:
nhãn xúc, nhĩ xúc, tỷ xúc, thiệt xúc, thân xúc, ý xúc. Từ tập khởi của sáu
nhập, có tập khởi từ xúc; từ đoạn diệt của sáu nhập, có đoạn diệt của xúc, và
Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của xúc, tức là: Chánh
Tri kiến... Chánh Ðịnh. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri xúc như vậy, tuệ
tri tập khởi của xúc như vậy, tuệ tri đoạn diệt của xúc như vậy, tuệ tri con
đường đưa đến đoạn diệt của xúc như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy
miên... và thành tựu diệu pháp này.
(Nhập)
-- Lành
thay, Hiền giả...câu hỏi như sau: Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri sáu nhập, tuệ tri tập
khởi của sáu nhập, tuệ tri đoạn diệt của sáu nhập, tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của sáu nhập, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu
diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là sáu nhập, thế nào là tập khởi của sáu nhập, thế nào là đoạn
diệt của sáu nhập, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của sáu nhập? Chư
Hiền, có sáu nhập này: nhãn nhập, nhĩ nhập, tỷ nhập, thiệt nhập, thân nhập, ý
nhập. Từ tập khởi của danh sắc có tập khởi của sáu nhập; từ đoạn diệt của danh
sắc có đoạn diệt của sáu nhập; và Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa đến
đoạn diệt của sáu nhập, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào vị Thánh đệ tử tuệ tri sáu nhập như vậy, tuệ tri tập khởi của sáu
nhập như vậy, tuệ tri đoạn diệt của sáu nhập như vậy, tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của sáu nhập như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên...
và thành tựu diệu hạnh pháp này.
(Danh sắc)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri danh sắc, tuệ tri tập
khởi của danh sắc, tuệ tri đoạn diệt của danh sắc, tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của danh sắc, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu
diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là danh sắc, thế nào là tập khởi của danh sắc, thế nào là đoạn
diệt của danh sắc, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của danh sắc? Thọ,
tưởng, tư, xúc, tác ý, chư Hiền, như vậy gọi là danh; bốn đại và sắc do bốn đại
tạo thành, chư Hiền, như vậy gọi là sắc; như vậy đây là danh và đây là sắc, Chư
Hiền, như vậy gọi là danh sắc. Từ tập khởi của thức, có tập khởi của danh sắc;
từ đoạn diệt của thức, có đoạn diệt của danh sắc; và Thánh Ðạo Tám Ngành này là
con đường đưa đến đoạn diệt của danh sắc, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri danh sắc như vậy, tuệ tri tập khởi của danh
sắc như vậy, tuệ tri đoạn diệt của danh sắc như vậy, tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của danh sắc như vậy, khi ấy, vị ấy, đoạn trừ tất cả tham tùy miên...
và thành tựu diệu pháp này.
(Thức)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thức, tuệ tri tập khởi
của thức, tuệ tri đoạn diệt của thức, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
thức, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là thức, thế nào là tập khởi của thức, thế nào là đoạn diệt của
thức, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của thức? Chư Hiền, có sáu loại thức
này: nhãn thức, nhĩ thức, tỷ thức, thiệt thức, thân thức, ý thức. Từ tập khởi
của hành, có tập khởi của thức; từ đoạn diệt của hành có đoạn diệt của thức; và
Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của thức, tức là: Chánh
Tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri thức như vậy, tuệ tri tập khởi của thức như
vậy, tuệ tri đoạn diệt của thức như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt
của thức như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu
diệu pháp này.
(Hành)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri hành, tuệ tri tập khởi
của hành, tuệ tri đoạn diệt của hành, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt của
hành, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến... và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là hành, thế nào là tập khởi của hành, thế nào là đoạn diệt của
hành, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của hành? Chư Hiền, có ba loại
hành này: thân hành, ngữ hành, tâm hành. Từ tập khởi của vô minh, có tập khởi
của hành; từ đoạn diệt của vô minh, có đoạn diệt của hành; và Thánh Ðạo Tám
Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của hành, tức là: Chánh Tri kiến...
Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri hành như vậy, tuệ tri tập khởi của hành như
vậy, tuệ tri đoạn diệt của hành như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn diệt
của hành như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và thành tựu
diệu pháp này.
(Vô minh)
-- Lành
thay, Hiền giả... (như trên)... Này Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác...?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri vô minh, tuệ tri tập
khởi của vô minh, tuệ tri đoạn diệt của vô minh, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của vô minh, khi ấy, Thánh đệ tử có chánh tri kiến... (như trên)... và
thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là vô minh, thế nào là tập khởi của vô minh, thế nào là đoạn diệt
của vô minh, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của vô minh? Sự không tuệ
tri về khổ, không tuệ tri về khổ tập, không tuệ tri về khổ diệt, không tuệ tri
về con đường đưa đến khổ diệt, Chư Hiền, như vậy gọi là vô minh. Từ tập khởi
của lậu hoặc, có tập khởi của vô minh; từ đoạn diệt của lậu hoặc, có đoạn diệt
của vô minh; và Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của vô
minh, tức là: Chánh Tri kiến... Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri vô minh như vậy, tuệ tri tập khởi của vô minh
như vậy, tuệ tri đoạn diệt của vô minh như vậy, tuệ tri con đường đưa đến đoạn
diệt của vô minh như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên... và
thành tựu diệu pháp này.
(Lậu hoặc)
-- Lành
thay, Hiền giả!
Các vị
Tỷ-kheo ấy, sau khi hoan hỷ, tín thọ lời nói Tôn giả Sariputta, liền hỏi thêm
Tôn giả Sariputta câu hỏi như sau:
-- Này
Hiền giả, có thể có pháp môn nào khác, nhờ pháp môn này Thánh đệ tử có chánh
tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu
pháp này?
-- Chư
Hiền, có thể có. Chư Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri lậu hoặc, tuệ tri tập
khởi của lậu hoặc, tuệ tri đoạn diệt của lậu hoặc, tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của lậu hoặc. Chư Hiền, khi ấy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri
kiến chánh trực, có lòng tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này.
Chư
Hiền, thế nào là lậu hoặc, thế nào là tập khởi của lậu hoặc, thế nào là đoạn
diệt của lậu hoặc, thế nào là con đường đưa đến đoạn diệt của lậu hoặc? Chư
Hiền, có ba lậu hoặc này: dục lậu, hữu lậu, vô minh lậu. Từ tập khởi của vô
minh có tập khởi của lậu hoặc; từ đoạn diệt của vô minh có đoạn diệt của lậu
hoặc và Thánh Ðạo Tám Ngành này là con đường đưa đến đoạn diệt của lậu hoặc,
tức là: Chánh Tri kiến, Chánh Tư duy, Chánh Ngữ, Chánh Nghiệp, Chánh Mạng,
Chánh Tinh tấn, Chánh Niệm, Chánh Ðịnh.
Chư
Hiền, khi nào Thánh đệ tử tuệ tri lậu hoặc như vậy, tuệ tri tập khởi của lậu
hoặc như vậy, tuệ tri đoạn diệt của lậu hoặc như vậy, tuệ tri con đường đưa đến
đoạn diệt của lậu hoặc như vậy, khi ấy, vị ấy đoạn trừ tất cả tham tùy miên,
tẩy sạch sân tùy miên, nhổ tận gốc kiến mạn tùy miên "Tôi là", đoạn
trừ vô minh, khiến minh khởi lên, diệt tận khổ đau ngay trong hiện tại. Chư
Hiền, như vậy Thánh đệ tử có chánh tri kiến, có tri kiến chánh trực, có lòng
tin Pháp tuyệt đối và thành tựu diệu pháp này.
Tôn giả
Sariputta thuyết giảng như vậy. Các Tỷ-kheo ấy hoan hỷ, tín thọ lời giảng của
Tôn giả Sariputta.
0 Komentar